خب داستان SEO یا سئو برمیگرده به خیلی قبل‌تر از گوگل و اطلاعات و دیتا و این داستانا! میگید چرا؟ میگم بهتون!
به نظرم اولین کاری که میکنید عبارت “سئو سایت” یا “website seo” یا “what is seo” رو گوگل کنید اینجا قرار هستش خیلی سریع از مفاهیم ابتدایی رد بشیم برسیم به مفهوم اصلی!
یکی نیست به ما تعریف ساده سئو (اس‌ای‌او) رو بگه؟!
چرا من میگم :)) ببینید سئو یا اس‌ای‌او یا SEO از عبارت Search Engine Optimization اومده یعنی چی؟ یعنی ترجمه‌ش میشه بهینه‌سازی موتور جستجو!
پس سئو به این معنیه یه سری کارها (روش‌ها) رو انجام میدیم که توی نتایج موتورهای جستجو بالا باشیم!
کلی موتور جستجو داریم توی دنیا که معروفترین‌هاش اینا هستن که میگم:
و کلی سایت دیگه! حالا وقتی میگیم بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو برای همه‌شون باید بهینه کنیم؟ الزاما نه! (شما وقتی یه متنی توی word می‌نویسین توی پاورپوینت هم دوباره می‌نویسین؟ (مثال شاید زیاد خوب نباشه :)) )
همونطور که گفتم هدف اصلی اینه که سایت یا کسب و کار مورد نظر به طریقی دیده بشه! میشه گفت مارکتینگ بشه و تبلیغات بشه! پس میشه سئو رو جزو روشهای تبلیغات دونست؟ بله قطعا!
راستی می‌دونید منبع اصلی درآمد موتور جستجوی گوگل (و سایرشون) چیه؟ تبلیغات!
قبلنا یادمه دوستام می‌گفتن گوگل و سایر موتورهای جستجو حالا مثلا مثه یاهو (اون موقع) چجوری پول در میارن؟ ما که پولی نمیدیم بهشون؟ داستان اینه که داریم پول میدیم بهش اما نمیبینیم!
به قول جادی (سایتش فیلتره متاسفانه باید فیلترشکن بزنید) وقتی سایتی، خدمتی، روشی یا هر چیزی پولی از شما نمیگیره، مطمئن باشید که خود شما محصولید و دارید فروش میرید!
اطلاعات، زندگی، روش، قصد و نیت یا همون intent شما مهمه و خیلی از شرکت‌ها بابت این موضوع پول میدن که اطلاعات شما رو بگیرن از این شرکت‌ها! خیلیا میگن بگیرن به چه دردشون میخوره؟ داستان اینه این شرکت‌ها اینقدر بزرگ هستن عملا کاری نمیشه کرد اما باید دونست! الان من مطلبی رو دارم مینویسم که توی موتورهای جستجو بیاد بالا و شما ببینینش! و دارم کمی توش از همین موتورهای جستجو بد میگم! البته بد گفتن نیست! داستان زندگی همینه! (فلسفی شد!)
یادمونه که فیسبوک مدتی قبل به جرم فروش اطلاعات کاربران محکوم شد! منبع
فیسبوک از فروش اطلاعات کاربران خودش چقدر در میاره؟ حدود ۱۲ میلیارد دلار برای ۱ ماهه اول سال ۲۰۱۸! منبع
شرکت‌هایی که میتونن قصد و نیت ما رو کنترل کنن عدد و رقم پول شوخی هستش دیگه! پس خیلی درگیر این نباشید که گوگل و یاهو و فیسبوک و اینستاگرام چجوری پول در میارن!
خیلی دور نشیم از مبحث اصلی‌مون پس سئو یا سئو سایت شد یه روش‌هایی و کارهایی و تبلیغاتی رو انجام بدی و به موتورهای جستجو این سیگنال رو بدی که سایت شما یا کسب و کار شما خوبه و اون مواردی که گفته رو رعایت کرده و کم کم توی نتایج موتورهای جستجو بیای بالا و کم کم مورد اول نتایج بشی.
این زیر میزان جستجو توی هر موتور جستجو رو آوردم.
جالبه نه؟ گوگل حدودا ۸۹ درصد جستجوهای سطح وب هستش! پس در واقع سئو یا اس‌ای‌او گره خورده با گوگل!
از اینجا به بعد هر موردی در مورد سئو بگم در واقع در مورد گوگل هستش.
سئو به چند دسته تقسیم میشه؟
خب سئو در حالت کلی به دو دسته سئو offpage که همون سئوی خارجی میگیم بهش و onpage seo که همون سئو داخلی هستش تقسیم میشه.
همونطور که از اسمشون پیداس، سئوی داخلی مربوط به هر موردی هستش که مربوط به داخل سایت شماس، و سئوی خارجی هر موردی خارج از سایت شما. این زیر کمی بیشتر توضیح میدم و خیلی سریع رد میشیم. توی عکس زیر در واقع کل موارد سئو رو میبینید (منبع عکس)
توی عکس زیر هم مقایسه بین سئوی داخلی و سئوی خارجی رو مشاهده میکنید. (لینک منبع)
هدف من از آوردن مطالب این سایت‌ها گذر سریع‌ترم از مطالب ابتدایی‌تر سئو هستش، اما در نظر بگیرید که مطالب پایه همیشه مهم‌تر از مطالب پیشرفته هستند.
سئو داخلی یا On-page SEO
به زبان ساده سئو داخلی یعنی سایت شما از همه نظر خوب باشه! یعنی از نظر سرعت، از نظر رعایت استفاده از تگ‌ها و…
استفاده از تگ h1 تا h6 در مطالب
استفاده از تگ‌های h1 تا h6 در مطالب وبسایت خیلی مهمه، نیازی نیست معمولا کد بزنید، استفاده از cmsهای آماده میتونه کارتون رو راه بندازه مثل وردپرس که با یه کلیک میتونید این تگ‌ها رو داشته باشید.
خیلی مهمه وقتی از این تگ‌ها استفاده میکنید کلمه کلیدی هدف در ابتدای جمله واقع بشه، مثلا توی این مطلب کلمه کلیدی هدف من “سئو” هستش مه در ابتدای تگ‌ها معمولا آوردمش.
توضیحات پشت عکس یا alt-text
توضیحات پشت عکس به گوگل میگه عکس شما راجع به چیه.
فرض کنید عکسی توی وبسایتتون گذاشتید که درباره هویج هستش! توضیح بذارید براش!
سعی کنید بیشتر از ۴-۵ کلمه نباشه.
تایتل عکس‌ها
تایتل عکس‌ها همون عنوانی هستش که وقتی یه عکسی رو ذخیره میکنید روش میذارید. سعی کنید کمه کلیدی هدفتون هم توی تایال عکس‌ها بیاد.
بهتره که تایتل عکس رو انگلیسی بذارید.
url وبسایت یا پیوند یکتا (وردپرس)
سعی کنید url وبسایتتون رو هم نزدیک به کلمه کلیدی هدفتون بذارید.
به نظرم من بهتره url صفحه‌تون رو انگلیسی بذارید (البته گاهی وقتا فارسی هم اوکیه)
الان url این صفحه رو ببینید:
سئو چیست و آخرین آپدیت‌ها و الگوریتم‌ها چیا هستن؟ (دائما به روز میشود)
استفاده از schema markups در وبسایت
اینکه اسکیما چی هستش خیلی سریع بگم گوگل چند وقت پیش خیلی درخواست کرد که توروخدا صفحه‌تون رو یه طوری به من بفهمونید! صفحه راجع به چیه، مثلا عددها هر کدوم چی هستن، یا امتیاز کاربران به اون صفحه چیه، یا سوال‌های پرتکرار چیا هستن و… (اینجا بیشتر بخونید.)
فرض کنید شما توی صفحه محصولتون چند تا عدد دارید، مثال خیلی ساده‌ش اینه که یه عدد دارید موجودی کالا رو نمایش میده مثلا ۲۰ عدد، یه عدد تعداد کامنت‌ها، و یه عدد قیمت کالا. برای هر عدد میتونید schema markup بذارید که گوگل بفهمه هر عدد چی هستش.
یکی از نمونه‌ها استفاده از اسکیمای سوالات متداول هستش که توی SERP هم باعث افزایش ورودی به سایت شما میشه.
سئو داخلی کمی فنی‌تر
یکمی فنی‌تر اگه بریم جلو سئو داخلی شامل کدهای HTML و CSS و Javascript هم میشه. یعنی چی؟
وقتی کاربر درخواست میده یه وبسایتی لود بشه، ریکوئست یا درخواست کاربر ارسال میشه، بعدش این ریکوئست باید از سمت سرور کاربر جواب داده بشه و صفحه لود بشه. چیزی که در نهایت لود میشه یه سری کدهای HTML و CSS و Javascript هستش. حالا اینکدها باید بهینه‌سازی بشن از سمت مدیر وبسایت.
فرض کنید شما ۲۰ تا فایل css دارید , ۴۰ تا فایل js و یه سری کدهای css درونخطی (inline css) خب برای لود وبسایت شما حداقل ۶۰ فایل ریکوئست یا درخواست داده میشه و اینا باید خونده بشن میگم حداقل چون افزونه‌ها و کلی چیزای دیگه هستن که توی ریکوئست میان و باید لود بشن.
خب یکی از موارد خیلی ساده اینه که همه این کدهای رو توی یه فایل CSS و یا فایل JS بذاریم یعنی این ۶۰ ریکوئست رو بکنیم ۲ تا ریکوئست اما اون صفحه سریع لود شه!
این کارها رو معمولا افزونه‌ها براتون انجام میدن اما اگه خواستین بیشتر راجع به این موارد بدونین این مطلب من توی ویرگول رو بخونین.
استفاده از CDN یا شبکه تحویل محتوا
فرض کنید هاست شما توی بندرعباس هستش. کاربری که توی تهران هستش باید اطلاعات هاست رو از بندرعباس بگیره و تهران تحویل بگیره! خیلی ساده cdn یه سری از اطلاعات رو که میشه کش (cache) کرد رو میاره از نزدیک‌ترین سرور خودش به ماربر نشون میده. مثلا کاربر تهران از سرور ورامین اکثر اطلاعات رو میگیره.
- Cloudflare : نمونه خارجی فوق‌العاده با ابزارهای متنوع و برای اکثر وبسایت‌هایی که ترافیک خیلی بالایی روی سایتشون نیست میتونن از نسخه رایگان خیلی راحت استفاده کنن.
- ابر آروان : نمونه cdn ایرانی که ابزار خوبی داره، رایگان (تا یه جایی) میشه استفاده کرد و جواب خوبی ازش گرفت.
چرا آروان رو گفتم؟ وقتی از کلادفلر استفاده میکنید متاسفانه کلادفلر سروری توی ایران نداره، عملا درخواست ارسال میشه سمت سرور، کلادفلر (خارج از ایران) درخواست رو میگیره، دوباره پس میده به کاربر! یعنی شما ایران هستید اما درخواست میره خارج از ایران و میاد! همین باعث میشه سرعت (کمی) کمتر از نمونه ایرانی که همون ابرآروان هستش بشه.
ابرآروان رو با کلادفلر اصل مقایسه نکنید مایندست کاملا متفاتی دارند.
قابلیت lazyload یا بارگزاری تنبل برای تصاویر
فرض کنید ۲۰ تا تصویر توی یه صفحه دارید، نیازی هستش که همه تصاویر یکجا و با اولین ریکوئست لود شن؟ نه! بارگزاری تنبل در واقع میاد و با اسکرول کاربر عکس مورد نظر رو لود میکنه
شاید دیده باشید توی بعضی از وبسایت‌ها دارید اسکورل میکنید و یهو میبینید عکس تار بود و داره مشخص میشه! همون قابلیت بارگزاری تنبل هستش.
پلاگین خوب برای بهتر کردن سئو داخلی در وردپرس
اگه از وردپرس استفاده میکنید، یکی از بهترین پلاگین‌ها پلاگین Autoptimize هستش که خیلی از موارد فنی رو میتونه خودش انجام بده و نیاز نیست برای هر چیزی یه کد بزنید. (از این صفحه میتونید ببینید.)
- بهنیه‌سازی کدهای javascript و css
- تجمیع کدهای javascript و css
- بهینه سازی کدهای HTML
- بهنیه سازی تصاویر و افزودن قابلیت lazyload
- افزون defer و async برای فایلهای جاوااسکریپت (بعضی وقتا جواب خوبی میده)
- و کلی قابلیت دیگه که یه جا براتون هندل میکنه.
تست سئو داخلی
برای تست وبسایت از نظر سئو داخلی وبسایت‌های مختلفی هستش که راهنماهایی برای بهبود هم دارند یه سری از این وبسایت‌ها رو میذارم ببینید.
- جت سئو (ایرانی) : یه ابزار خوب ایرانی که اکثر مشکلات وبسایت شما رو میگه.
- GTmetrix : وبسایتی که از ۲ ماه پیش بر پایه lighthouse گوگل شده و اطلاعات فنی رو میگه و سرعت لود سایت شما رو با ترمیک‌هایی مثل LCP یا FCP و… میگه. (اینکه این موارد چی هستن یهگوگل کنید میاد براتون.)
- pagespeed : این ابزار برا خود گوگل هستش که موارد خوبی میگه و یکی از ابزارهای مهم توی حوزه سئو هستش.
- lighthouse در گول گروم : توی گوگل کروم اگر inspect رو بزنید و بعد تب lighthouse سایتتون توسط گوگل بررسی میشه (تقریبا همون ابزار pagespeed هستش)
سئو خارجی یا Off-page SEO
سئوی خارجی هر عملی یا کاری هستش که به سایت شما مربوطه اما خارج از سایت شما اتفاق می‌افته.
حالت عادی و زندگی عادی خودمون رو در نظر بگیریم. یه شخصی که مشهور هستش و همه قبولش داریم معمولا یه سری افراد دیگه معرفیش کردن و بزرگ شده و … سایت‌ها هم از این قاعده مستثنا نیستند. وقتی سایتی تازه تاسیس هستش، از نظر گوگل قابل اعتماد نیست و گوگل منتظره ببینه چه سایت‌هایی با چه رتبه و جایگاهی دارن این سایت جدید رو معرفی میکنن. جالبه نه؟ یه سری مثال الان میزنم بهتر مشخص بشه.
مثلا فرض کنید سایت havij.com رو تاسیس میکنید. مراحل ابتدایی سایت مره توی سندباکس گوگل و در واقع گوگل با این سایت مثل یه بچه نگاه میکنه! هرچی این سایت جدید، لینک (بخونید بک‌لینک) از سایت‌های معتبرتر (Domain Authority بالا) و معروف‌تر بگیره همونقدر بهتر در نظر گرفته میشه و گوگل این سایت رو بهتر در نظر میگیره! خیلی ساده‌ش اینه!
چرا سئوی خارجی اینقدر مهمه؟
شاید توی توئیتر و لیندین زیاد میشنوید که الگوریتم گوگل آپدیت شد یا گوگل core update داد و این داستانا. هدف همه اینا چیه؟ هدف همه ایها به نفع کاربر نهایی هستش! همه اینها باعث میشه قصد و نیت کاربر یا همون user intent بیشتر مد نظر قرار گرفته بشه و نتایج بهتری نشون داده بشه و کاربر سریع به جوابش برسه.
طبق تحقیقات سایت‌های مختلف، عوامل سئوی خارجی باعث رشد بیش از ۵۰ درصدی یه سایت میشه! این عدد خیلی بالاست! همین باعث میشه سئوی خارجی مهم باشه!
تولید لینک (Link Building) (از این به بعد میگیم بک‌لینک)
لینک بیلدینگ یا تولید بک‌لینک همون روش‌هایی هستش که سایت شما از سایت‌های دیگه (توی حوزه خودتون) بک لینک بگیره و قابل اعتمادتر باشه. تولید یا ایجاد بک‌لینک (صحیح) شاید قلب تپنده سئوی خارجی باشه!
تقریبا میشه گفت سه نوع لینک خارجی وجود داره :
- بک‌لینک‌های طبیعی یا Natural Links : اگر سایت شما فوق‌العاده باشه و فرض کنیم یکی از سایت شما خوشش اومده باشه و استفاده کرده باشه میتونه به شما لینک بده! (معمولا اتفاق نمیوفته!) این لینک‌ها عالی هستن، اما توی ایران زیاد اتفاق نمیوفته معمولا. شاید اجمطلبتون رو کاملا کپی کنن و اسمتون رو نیارن!
- بک‌لینک‌های تولیدی دستی : مثلا شما از مشتری‌تون میخواید لینک سایت شما رو توی سایتش بذاره یا از یه بلاگری میخواید مطلب شما رو اشتراک بده و لینک بده به شما (بازم سخته و تا پول نباشه نمیکنن!)
- بک‌لینک‌های فروم، کامنت، پروفایل و غیره : کلی سایت هستش توی حوزه شما که هم فروم دارن و هم میتونین کامنت بذارید که عالی بود :)) و یه لینکی هم از خودتون بذارید توش! این روش یکی از روشهای مرسوم رایگان هستش ولی بیشتر این لینک‌ها نوفالو (NoFollow) هستش و به این معنی هستش ساده‌ش ه تاثیر آنچنانی نداره (یه ذره تاثیر داره البته) این روش‌ها معمولا زیر دسته بندی بلک هت قرار میگیرن اما اگه به صورت درست و منطقی انجام بدین به نتایج خوبی هم میشه رسید. زیر مجموعه همین روش ریپورتاژ آگهی هستش! یعنی چی؟ شما به یه سایتی توی حوزه خودتون یا یه سایت خبری با ترفایک بالا و با در نظر گرفتن یه سری فاکتورها میدین و پول میدین به اون سایت تا مطلبی رو که درباره خودتون آماده کردین رو توی سایتشون بذارن و به سایت شما لینک بدن (خیلی مرسوم)
از نظر گوگل هرگونه خرید و فروش بک‌لینک بلک‌هت BlackHat هستش و نباید انجام بشه! اما خیلی خیلی زیاد انجام میشه.
راه حل؟ تا اونجایی که میشه باید نشون بدید به گوگل که این خرید و فروش نبوده و اون سایت خودش به صورت طبیعی به سایت شما لینک داده. خب چجوری؟ باید طبیعی رفتار کنید.
قرار شد اینجا یکم دقیق‌تر راجع به سئو صحبت کنیم دیگه، وگرنه کلی از این مطالب رو میتونید از سایت‌های ایرانی که توی حوزه سئو هستند و خیلی هم خوب مطالب رو نوشتن یاد بگیرید.
پس الان قرار شد من یه ریپورتاژ مثلا توی یه سایت خبری برم (انتخاب خود اون سایت یه سری داتسانها داره که توی یه پست دیگه توضیح میدم) و لینک بدم به سایت خودم اما یه جوری که گوگل نفهمه؟
باید طبیعی رفتار کنید یادتون باشه اینو، این خیلی مهمه. یه سایت خبری وقتی به سایت شما لینک میده اگه طبیعی باشه چجوری میده؟ میاد شما با یه سایت دیگه هم بررسی میکنه مثلا نه؟ مثلا شما توی حوزه فروش تلفن هماره هستید. خب سایت خبری میاد در مورد سایت شما مطلبی بنویسه و شما رو با رقیبتون مقایسه کنه. اینجوری یه حالی هم به رقیبتون میدید اما خب یه جوری حال میدید به که حال اصلی برای سایت شما باشه. مثلا شما روی کلمه تلفن همراه میخواید بیایید بالا. روی این کلمه به سایت یا محتوای سئو شده سایت خودتون لینک میدید. روی یه کمه به درد نخور به رقیبتون. اینجوری دارید یکم طبیعی رفتار میکنید. یه مورد دیگه برند منشن (Brand Mention) هستش! یعنی شما یه لینک میدید مثلا به یکی از سوشال‌هاتون مثلا به لینکدینتون اینجوری دارید این سیگنال رو به گوگل میدید که این سایت برند هستش و برند سیگنال خیلی مهمه توی سئوی خارجی.
خب حالا یکم طبیعی هستیم نه؟ یکم بیشتر طبیعی باشیم؟ یکی از بک‌لینک‌ها رو میدید به یه ریپورتاژ دیگه از یه سایت دیگه! اینجوری دارید مثل تار عنکبوت لینهاتون رو به هم وصل میکنید!
روش دیگه اینه که ریپورتاژ میرید و اصلا به سایت خودتون لینک نمیدید (این در صورتی هستش که یکم پولتون زیادیه و دارید تار عنکبوتتون رو ضخیمتر میکنید) لینک میدید به لینکدین فقط یا یه سوشال و اسم برندتون رو مینویسید. تمام.
روشهای طبیعی رفتار کردن خیلی زیاده باید خودتون رو بذارید جای اون سایت و از طرف اون درباره خودتون بنویسید.
همه موارد بالا زمانی عملی میشن که شما محتوای خوبی آماده کنید، کلمه هدفتون باید به صورت طبیعی توی مطلب بیاد نه که پر کنید از کلمه کلیدی.
